Vaitafe i taulaga: Le tala faasolopito galo o vaipuna inu a Peretania

O le manaʻomia o vai mama i Peretania i le 19 senituri na taʻitaʻia ai se ituaiga fou ma matagofie o meaafale auala.O loo su'esu'e e Kathryn Ferry le vaipuna. Ua tatou ola i le vaitau o le locomotive, o le telefoni eletise, ma le lomitusi ausa…'Tusitala Tusiaia Aperila 1860, ae 'e oo mai lava i le taimi nei tatou te le o alualu i luma i luga atu o na taumafaiga faataitai e ono taitai atu ai i tatou e tuuina atu sapalai o vai mama… e faamalieina ai manaoga o o tatou tagata toʻatele.'O tagata faigaluega Victorian na faʻamalosia e faʻaalu tupe i pia ma gin aua, mo faʻamanuiaga uma o fale gaosi oloa, o sapalai vai e tumau pea le le mautonu ma matua faʻaleagaina.Na finau le au fa'atupu le le gaoia e fa'apea, o le fa'alagolago i le 'ava malosi o le a'a lea o fa'afitauli fa'ale-agafesootai, e aofia ai le mativa, solitulafono ma le le tagolima. O vaipuna e inu fua mo tagata lautele na viia o se vaega taua o le fofo.Ioe, o leTusitala TusiaNa lipotia mai e tagata o loʻo sopoia Lonetona ma tuāfanua, 'e tau le mafai ona aloese mai le matauina o le tele o vaipuna o loʻo aʻe i soo se mea, toetoe lava a foliga mai, e ala i togafiti, o loʻo i ai.O nei mea fou o meaafale auala na fausia e le agalelei o le tele o tagata foaʻi taʻitoʻatasi, oe na taumafai e faʻaleleia le ola mama lautele e ala i le mamanu o se vaipuna, faʻapea foʻi ma lona faʻatinoga.Le tele o sitaili, fa'ailoga teuteu, polokalame fa'atagata ma mea na fa'apipi'iina mo lea fa'amoemoe, ma tu'u ai se talatu'u uiga ese.O vaipuna alofa muamua o ni fausaga faigofie.O Charles Pierre Melly, le faioloa autasi, na paeonia le manatu i lona nuu o Liverpool, ina ua ia vaaia le aogā o le maua fua o vai inu mamā i se asiasiga i Sineva, Suiselani, i le 1852. Na ia tatalaina lana vaipuna muamua i Prince's Dock ia Mati 1854, ma filifilia ai le faaiila. maamora mumu Aberdeen mo lona maufetuunaʻi ma le tuuina atu o se tafe faifai pea o le vai e aloese mai le gau po o le faaletonu o taps. Seti i le puipui uafu, o lenei vaipuna e aofia ai se faatanoa faatanoa ma ipu inu faapipiiina i filifili i itu uma e lua, o le pito i luga atoa e se pediment. (Ata 1).I le isi fa tausaga na sosoo ai, na faʻatupeina ai e Melly isi vaipuna e 30, e taʻimua ai se gaioiga na sosolo vave i isi taulaga, e aofia ai Leeds, Hull, Preston ma Derby.Na tuai Lonetona.E ui lava i su'esu'ega su'eina a Dr John Snow lea na maua mai ai le faama'i o le kolera i Soho i tua i vai mai le pamu Broad Street ma tulaga leaga o le tumama lea na liua ai le Thames i se vaitafe eleelea, ma fatuina ai le The Great Stink o le 1858, na tumau pea le le mautonu o kamupani vai tumaoti e iva a Lonetona.O Samuel Gurney MP, o le uso o le uso a le au faʻasalalau lautele Elizabeth Fry, na faia le faʻamoemoe, faʻatasi ai ma le loia o Edward Wakefield.I le aso 12 o Aperila, 1859, na latou faavaeina ai le Metropolitan Free Drinking Fountain Association ma, i le lua vaiaso mulimuli ane, na tatalaina ai le latou vaipuna muamua i le puipui o le falesa o St Sepulchre, i le Aai o Lonetona.O le vai na tafe mai se atigi maamora pa'epa'e i totonu o se pesini o lo'o tu'u i totonu o se faaofuofu maamora laitiiti.O lenei fausaga o loʻo ola pea i aso nei, e ui lava e aunoa ma lona faʻasologa i fafo o faʻailoga Roma.E le'i umi ae faaaogaina e le silia ma le 7,000 tagata i aso taitasi. O ia vaipuna e sesega pe a faatusatusa i faataitaiga sili ona maoae na latou gaosia.Ae peitai, e pei oLe Tala FouNa matauina ma le faanoanoa i le 1866: 'O se ituaiga o faitioga faasaga i le au faalauiloaina o lenei gaoioiga ua latou fausia ni vaipuna sili ona mata'utia e mafai ona mamanuina, ma e mautinoa lava o nisi o vaipuna e sili ona faafoliga e itiiti le lalelei nai lo le taugofie. 'O se fa'afitauli lea pe afai latou te tauva ma le aTusitala Tusiae ta'ua o 'teuga matagofie ma fe'ilafi' lea 'e o'o lava i fale e sili ona leaga o le tele o fale faitele.O taumafaiga e fatu ai se upu faatufugaga e faasino i autu vai ma taia ai le tulaga sa'o o le amio sa'o na matuā fefiloi.Le Tala Fousa masalosalo se tasi o le a manaʻo i le tele o lili puna, o leona e puaʻi, o atigi tagi, o Mose na taia le papa, o ulu faʻafefe, ma ipu faʻafefe.O na faiga faavalevalea uma e matua faavalevalea ma e le moni, ma e tatau ona faalotovaivaia.'O le alofa a Gurney na maua ai se tusi faʻataʻitaʻiga, ae e masani ona manaʻo le au foaʻi e tofia a latou lava tusiata.O le tele o vaipuna inu, na fausia i le Hackney's Victoria Park e Angela Burdett-Coutts, e lata i le £6,000 le tau, o se aofaiga e mafai ona totogi mo le tusa ma le 200 faʻataʻitaʻiga masani.O le tusiata e sili ona fiafia i ai Burdett-Coutts, o Henry Darbishire, na ia faia se faʻailoga e oʻo atu i le sili atu i le 58ft. Ua taumafai le au faʻasolopito e faʻaigoaina le fausaga, faʻamaeʻaina i le 1862, e ala i le aoteleina o ona vaega faʻapitoa e pei o Venetian / Moorish / Gothic / Renaissance, ae leai se mea e faʻamatalaina ai lona eclecticism. sili atu nai lo le epithet 'Victorian'.E ui ina tulaga ese ona o le tele o faufale na tu'uina atu i tagata o le East End, ae o lo'o tu fo'i o se fa'amanatuga i le tofo a lana sponsor.O le isi vaipuna matagofie i Lonetona o le Buxton Memorial (Ata 8), ua iai nei i Victoria Tower Gardens.Na tofia e Charles Buxton MP e faamanatu le vaega a lona tama i le 1833 Slavery Abolition Act, na mamanuina e Samuel Sanders Teulon i le 1865. Ina ia aloese mai le foliga faanoanoa o se taualuga taʻitaʻia poʻo le mafolafola o le papa, na liliu atu Teulon i le Skidmore Art Manufacture ma Constructive Iron Co, o lana faiga fou na fa'aogaina ai ni fa'ailoga u'amea fa'atasi ai ma si'itia mamanu e tu'uina atu ai le paolo ma le fa'ama'i fa'ama'i e maua ai le lanu. O le a'afiaga e pei o le va'ai i se itulau o le fa'amaumauga a Owen Jones i le 1856.O le Kalama o mea teuteuafifi i luga o le tumutumu.O ipu maamora e fa o le vaipuna lava ia o loʻo nofo i totonu o se falesa laʻititi o se avanoa, i lalo ifo o se pou tutotonu mafiafia e maua ai le puna maaleale o se mama pito i fafo e valu ogalaau o koluma faʻapipiʻi.O le vaega ogatotonu o le fale, i le va o le arcade ma le tumutumu, o loʻo faʻapipiʻiina i teuteuga mosaic ma maʻa Gothic vaneina mai le fale faigaluega a Thomas Earp.O fesuiaiga i luga o le Gothic na faamaonia le lauiloa, ona o le sitaili e tutusa uma ma e fesootai ma le agalelei Kerisiano.I le manatu ai i le matafaioi o se nofoaga fou e feiloai ai, o nisi vaipuna e foliga mai e pei o koluse maketi anamua ma tumutumu tumutumu ma kolose, pei o Nailsworth i Gloucestershire (1862), Great Torrington i Devon (1870) (Ata 7) ma Henley-on-Thames i Oxfordshire (1885).I se isi nofoaga, na aumai ai se Gothic sili atu muscular e amo, na vaaia i le mata-matagofie ona togivoussoirso le vaipuna a William Dyce mo Streatham Green i Lonetona (1862) ma le vaipuna a Alderman Proctor i Clifton Down i Bristol e George ma Henry Godwin (1872).I Shrigley i Co Down, o le vaipuna faamanatu 1871 Matini (Ata 5) na mamanuina e le tusiata talavou Belfast Timothy Hevey, o le na faia se suiga atamai mai le octagonal arcade i sikuea uati olo ma manuty lele buttresses.E pei o le tele o vaipuna mata'utia i lenei faaupuga, o le fausaga na aofia ai se ata fa'atagata lavelave, ua faaleagaina nei, e fai ma sui o uiga lelei Kerisiano.O le vaipuna Gothic hexagonal i Bolton Abbey (Ata 4), na ola aʻe e manatua ai le Alii Frederick Cavendish i le 1886, o le galuega a le tusiata o Manaseta o T. Worthington ma JG Elgood.E tusa ai ma leLeeds Mercury, o loʻo i ai 'se nofoaga iloga i le lotolotoi o vaaiga, lea e le gata o se tasi o maa sili ona susulu i le palealii o Yorkshire, ae e pele i tagata uma ona o ana fegalegaleaiga ma le faipule o lona igoa ua faamoemoe e manatua ai le mea'.Fountain-Gothic faamaonia. o ia lava ose nofoaga fetu'una'i mo fa'amanatuga fa'alaua'itele, e ui lava o se mea masani mo fa'ata'ita'iga laiti teuteu e fa'atatau atili i fa'amanatuga o falelauasiga.O sitaili faʻafouina, e aofia ai le Classical, Tudor, Italianate ma Norman, na faʻaaogaina foi mo musumusuga.E mafai ona vaʻaia le tuʻufaʻatasia o le fausaga i le faʻatusatusaina o le vaipuna a Philip Webb i Shoreditch i East London ma le vaipuna a James Forsyth i Dudley i West Midlands.O le mea muamua e le masani ai mo le fuafuaina o se vaega taua o se galuega fau tetele;atonu o le fa'ata'ita'iga sili lea i fafo atu o Lonetona.O le mamanu a Webb o le 1861-63 o se vaega o se fata o fale o tufuga i luga o Worship Street, o se galuega e mautinoa lava e fiafia i ana mataupu faʻaagafesootai.E pei ona fa'amoemoeina mai se paionia o le Arts-and-Crafts Movement, o le vaipuna a Webb o se fa'au'u pa'u fa'avae e fa'ata'amilo i se matai fa'amealelei i luga a'e o se koluma polygonal.Sa leai se mea teuteu le manaomia.I le faʻatusatusaga, o le vaipuna e 27ft-maualuga na faʻatonuina e le Earl o Dudley i le 1867 na teuteuina i se tikeri lata mai, faʻavae i luga o se avanoa faʻaoga.Na fa'aopoopoina e le tagata vane vane o James Forsyth ni fa'ata'ita'iga afali'o i itu ta'itasi ma lu'u fe'ai mata'utia o lo'o sasaa le vai i ala povi.I luga aʻe o nei mea, o afa pito i luma o solofanua e lua e foliga mai e kiki ese mai le fausaga mai se taualuga pyramidal pito i luga ma se vaega faʻatusa e fai ma sui o Alamanuia.O le faatagata na aofia ai teuteuga o fualaau aina ma faatusa o se atua o le vaitafe ma le vai.O ata fa'asolopito o lo'o fa'aalia ai le fa'atumauina o lenei fa'aa'oa'oga a Baroque i lamepa fa'ameamea e fa, e le gata na fa'apipi'iina ai le vaipuna, ae fa'amumuina mo le inu i le po. vaipuna (Ata 6).Mai le amataga o le 1860s, o Wills Brothers o Euston Road, Lonetona na galulue faʻatasi ma Coalbrookdale Iron Works i Shropshire e faʻatuina se igoa tauleleia mo faʻasalalauga faʻaevagelia.O vaipuna faʻamalama o loʻo ola i Cardiff ma Merthyr Tydfil (Ata 2) o loo faasino atu Iesu i le faatonuga ‘Ai se inu i le vai ou te avatu ia te ia, e le toe fia inu lava ia e faavavau’.Na faia foi e Coalbrookedale ana lava mamanu, e pei o le vaipuna tuufaatasi ma le faatanoa povi na fausia i Somerton i Somerset, e faailoga ai le faapaleina o Eteuati VII i le 1902. O le Saracen Foundry o Walter Mac-farlane i Glasgow na maua ai ana lomiga tulaga ese (Ata 3) i nofoaga e mamao ese e pei o Aberdeenshire ma le Isle of Wight.O le mamanu pateni, lea na sau i lapopoa eseese, e aofia ai se pesini tutotonu i lalo o se faʻalava uʻamea faʻamaʻi ma faʻaofuofu faʻaofuofu o loʻo taoto i luga o koluma uʻamea.O leTusitala Tusiamanatu o le a'afiaga lautele e 'sili o le Alhambresque' ma e fetaui lelei i lona fa'atinoga, o le sitaili 'e masani ona feso'ota'i i le mafaufau ma le matutu matutu i Sasa'e, lea e sili atu ona mana'omia ai le tafe o le vai nai lo le uaina ruby'.O isi mamanu u'amea sa sili atu ona maua mai.I le 1877, na tuuina atu ai e Andrew Handyside ma Co o Derby se vaipuna e faavae i luga o le Choragic Monument of Lysicrates i Atenai i le lotu Lonetona o St Pancras.O le Strand ua uma ona i ai se vaipuna e foliga tutusa, na mamanuina e Wills Bros ma tuuina mai e Robert Hanbury, lea na toe siitia i Wimbledon i le 1904.


Taimi meli: Me-09-2023